🕸️ Bí kíp Topology: "Kim chỉ nam" để Model đẹp chuẩn chỉ trong Blender

Trong thế giới 3D Modeling, vẽ ra được hình dáng (Shape) mới chỉ là một nửa chặng đường. Nửa còn lại quyết định model của bạn là "rác" hay là "siêu phẩm" chính là Topology (Cách đi lưới).

Topology không chỉ quyết định độ bóng bẩy của bề mặt mà còn là yếu tố sống còn nếu bạn muốn model đó cử động (Animation) hay tô màu (Texturing) sau này. Hôm nay, hãy cùng Blendervn mổ xẻ vấn đề này nhé!

1. Topology là gì? Tại sao phải quan tâm? 🤔

Hiểu đơn giản, Topology là cách bạn sắp xếp các điểm (vertices), cạnh (edges) và mặt (faces) để tạo nên cấu trúc lưới của vật thể.

• Topology Tốt: Lưới đi mượt theo đường cong, mật độ phân bổ hợp lý. Kết quả: Model nhẹ, render đẹp, rig xương không bị lỗi.

• Topology Xấu: Lưới rối rắm, chỗ dày chỗ thưa. Kết quả: Bề mặt bị móp méo (shading artifacts), khi gắn xương bị gãy góc.

💡 Ví dụ: Bạn nặn một khuôn mặt rất đẹp, nhưng lưới đi lung tung. Khi nhân vật cười, cái miệng sẽ bị méo xệch trông rất dị dạng. Đó là lỗi do Topology.

2. Cuộc chiến giữa Quad, Triangle và N-gon 📐

Trong Blender, chúng ta có một luật bất thành văn: "Quad is King" (Tứ giác là Vua).

✅ Tại sao nên dùng Quad (Mặt 4 cạnh)?

• Subdivide mượt mà: Khi bạn tăng độ phân giải lưới (Subdivision Surface), Quad chia nhỏ rất đều và đẹp.

• Dễ sửa đổi: Các công cụ như Loop Cut (Ctrl+R) chỉ hoạt động tốt trên chuỗi Quad liên tục.

🚫 Khi nào tránh Triangle (Tam giác) & N-gon (Đa giác >4 cạnh)?

• N-gons: Là kẻ thù của Shading. Nó thường gây ra các vệt đen kỳ lạ trên bề mặt model. Hạn chế tối đa dùng N-gon, trừ khi đó là bề mặt phẳng lì (flat surface) và không bao giờ biến dạng.

• Triangles: Chấp nhận được ở những nơi khuất hoặc ít biến dạng. Nhưng nếu đặt Tam giác ở khuỷu tay, đầu gối, mắt, miệng... thì khi cử động lưới sẽ bị nhăn nhúm ngay.

  
  

Một chiếc xe với lưới Quad sạch sẽ giúp bề mặt cong phản xạ ánh sáng hoàn hảo

3. Edge Loops & Flow: Dòng chảy của lưới 🌊

Một model có hồn là model có Flow (dòng chảy) tự nhiên.

• Flow là gì? Là các chuỗi cạnh nối tiếp nhau chạy dọc theo cơ bắp hoặc cấu trúc của vật thể.

• Quy tắc vàng: Với nhân vật, hãy đi lưới vòng quanh các hốc tự nhiên (Mắt, Miệng, Khớp vai). Điều này giúp tạo ra các "vòng đệm" để khi nhân vật cử động, lưới sẽ giãn ra hoặc co lại một cách tự nhiên.

Bảng tham khảo các kiểu bo góc giữ Flow cực chuẩn)

4. Tuyệt chiêu "Giết" Loop (Kill Loops) 🗡️

Làm sao để chuyển từ vùng lưng rộng (ít lưới) sang vùng cổ (nhiều lưới) mà không làm lưới bị nát? Đó là kỹ thuật Redirecting Loops.

Thay vì để các đường Edge chạy thẳng tuốt từ đầu đến chân làm tăng số lượng poly không cần thiết, chúng ta sử dụng các cấu trúc Diamond (Hình thoi) hoặc Arc (Vòm) để chặn hoặc chuyển hướng dòng lưới.

👇 Anh em xem kỹ hình bên trên, đây là công thức toán học để giảm lưới cực hay

5. Lời khuyên cho người mới 🎓

Đừng cố gắng sáng tạo lại cái bánh xe. Cách nhanh nhất để giỏi Topology là:

1. Quan sát: Tải các model pro về, bật chế độ Wireframe lên và soi cách họ đi lưới.

2. Thực hành: Lấy một vật thể phức tạp và thử Retopology (đi lại lưới) cho nó.

3. Sai thì sửa: Đừng sợ N-gon hay Tris quá mức, cứ làm xong rồi fix dần bằng dao (Knife tool) và nối điểm (Join).

Chúc anh em sớm luyện thành "Tuyệt kỹ đi lưới"! Đừng quên theo dõi Blendervn để cập nhật thêm nhiều tips xịn xò nhé.